خشک کردن بذرها

بذرهای کشاورزی از جمله نهاده های تولیدی هستند که باید دقت بسیار زیادی درخصوص آن اعمال کرد. شناخت ناقص و توجه نکردن کافی به فرایند تولید و فراوری بذرها، در برخی مواقع صدمات جبران ناپذیری به عرصه تولید وارد می کند و موجب جوانه نزدن، بدسبزی در مزرعه، گسترش و افزایش بیمارهای گیاهی و مشکلات زراعی در سطح وسیع شده است. یکی از مراحل مهم در فراوری بذر برخی محصولات کشاورزی نظیر ذرت، مرحله خشک کردن و رعایت الزامات آن است. اجرای روش نادرست، انباشته شدن بذرها روی یکدیگر، نبود تهویه مناسب و استفاده از دماهای بالا تأثیر چشمگیری بر کاهش قوه نامیه )درصد جوانه زنی( و سایر خصوصیات زراعی بذر دارد. پژوهش ها نشان می دهد که مناسب ترین روش برای خشک کردن مصنوعی )دستگاهی( بذر، خشک کردن لایه نازک و ایجاد تهویه مناسب در دانه ها به هنگام خشک کردن است.

دلایل استفاده از سینی

به همین دلیل، به کارگیری از خشک کن های سینی دار یا واگنی برای خشک کردن بذر با رطوبت بیش از 30 درصد توصیه می شوددر مواردی که رطوبت دانه ها هنگام برداشت کم تر از 20 درصد باشد )مانند بذرهای غات( می توان از خشک کردن با ضخامت لایه های بیش تر نیز استفاده کرد. برای نمونه معمولاً برای شک کردن و نگهداری بذر غات از خشک کن های مخزنی به صورت وعده ای یا جریان پیوسته استفاده می شود. هر قدر محدوده دمای مورد استفاده برای بذر به دمای محیط نزدیک تر باشد و تنش حرارتی کم تری به بذر وارد شود، سامت بذر بیش تر تضمین می شود.

معمولاً منابع مختلف، استفاده از دمای بالاتر از 45 درجه سانتی گراد را برای روش های مرسوم خشک کردن بذرهای کشاورزی توصیه نمی کنند. رطوبت مجاز بذرهای کشاورزی برای نگهداری بلندمدت در حدود 10 درصد بر پایه وزن تر است. بنابراین، عملیات خشک کردن بذرهای کشاورزی و نگهداری آنها باید به گونه ای باشد که تغییرات رطوبت دانه ها از حدود تعریف شده خارج نشود و قوه نامیه بذر افُت نکند. شایان ذکر است هرچه رطوبت اولیه بذر برداشت شده کم تر باشد، ضخامت بذر داخل خشک کن در مرحله اول فرایندمی تواند تا حدودی افزایش یابد. البته این افزایش در ضخامت نباید بیش تر از 70 سانتی متر باشد؛ چرا که موجب خشکیدگی بیش از حد در لایه های پایین تر می شود.